Είναι ίσως ο
πλέον γνωστός μύθος στην επιστήμη της Φυσικής και πιο συγκεκριμένα της
Κβαντομηχανικής… Μία αρχή με τεράστια σημασία, η οποία εξήγησε με εκπληκτικό
τρόπο μία σειρά από φυσικά φαινόμενα, κατέληξε να γίνει ένας μύθος στα χέρια
όσων την μελέτησαν ακροθιγώς χωρίς να επιχειρήσουν να κατανοήσουν τη μαθηματική
της υπόσταση. Η αρχή της Απροσδιοριστίας του Heisenberg, έγινε στο κατόπιν αρχή της Αβεβαιότητας και έπειτα
από την Αβεβαιότητα αφαιρέθηκε η μαθηματική της έννοια και απέμεινε μόνο η
κοινή σημασία της, ήτοι α-βεβαιότητα δηλαδή η «μη» βεβαιότητα η οποία σταδιακά
έγινε αμφιβολία. Είναι όμως έτσι; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Στα μαθηματικά γενικά διακρίνονται δύο είδη μεγεθών. Αυτά που έχουν
μία συγκεκριμένη τιμή η οποία είναι μετρήσιμη ακριβώς (π.χ. ύψος, βάρος,
φωτεινότητα κ.λπ.) και είναι αναλλοίωτη και αυτά τα οποία μπορούν να πάρουν
περισσότερες τιμές είτε εντός κάποιου πεδίου με συγκεκριμένο εύρος, είτε στο
άπειρο. Για παράδειγμα, η αντοχή του εδάφους μίας περιοχής η οποία μετράται
δειγματοληπτικά και λόγω της ανισοτροπίας και της ανομοιογένειας του εδάφους δε
μπορεί να έχει μία συγκεκριμένη τιμή αλλά ποικίλει μεταξύ δύο ορίων. Το εύρος
του πεδίου τιμών καλείται «Αβεβαιότητα» της τιμής. Είναι
προφανές ότι η αβεβαιότητα μπορεί να είναι από μηδέν (0) όταν το μέγεθος μπορεί
να πάρει μία μόνο τιμή, μέχρι άπειρη όταν το μέγεθος μπορεί να πάρει
οποιαδήποτε τιμή. Για παράδειγμα, ένα αντικείμενο το οποίο βρίσκεται κάπου μέσα
στο Σύμπαν έχει πρακτικά άπειρη αβεβαιότητα θέσης, εάν γνωρίζουμε ότι το
αντικείμενο βρίσκεται μέσα σε ένα δωμάτιο διαστάσεων 3x4 τότε η αβεβαιότητα της θέσης του
περιορίζεται στις 3x4
διαστάσεις του δωματίου, ενώ εάν ξέρουμε ότι βρίσκεται στο κέντρο του δωματίου
τότε η αβεβαιότητα της θέσης του είναι μηδέν (0) καθώς κέντρο υπάρχει μόνο ένα.
Γίνεται πλέον κατανοητό ότι η «Αβεβαιότητα» στα μαθηματικά δεν
είναι η έλλειψη της βεβαιότητας, αλλά το εύρος ενός συγκεκριμένο πεδίου τιμών.
Ας αφήσουμε
όμως τον Μακρόκοσμο μας και ας μεταφερθούμε στον Μικρόκοσμο, στον κόσμο των
στοιχειωδών σωματιδίων. Τι ήταν αυτό το οποίο ανακάλυψε o Heisenberg; Ποια ήταν αυτή η
τόσο σημαντική αρχή, ο νόμος τον οποίο θέσπισε η φύση (το Σύμπαν, ο Δημιουργός
κ.λπ.); Ο Heisenberg λοιπόν
διαπίστωσε ότι εάν πάρουμε την αβεβαιότητα της θέσης ενός σωματιδίου (ας Δx) και την
πολλαπλασιάσουμε με την αβεβαιότητα της ορμής (ας την πούμε Δp) τότε το γινόμενο τους Δx * Δp είναι πάντα μεγαλύτερο από ένα
συγκεκριμένο αριθμό. Ποιος είναι αυτός ο αριθμός; Δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία
η ακριβής του τιμή και το πώς υπολογίζεται (μαθηματικά που θα μας ζαλίσουν)
αλλά για το σκοπό του συγκεκριμένου πονήματος αρκεί να γνωρίζουμε ότι εάν αυτό
τον αριθμό τον πολλαπλασιάσουμε επί ένα δισεκατομμύριο (1.000.000.000), το
αποτέλεσμα το πολλαπλασιάσουμε πάλι επί ένα δισεκατομμύριο (1.000.000.000), το
αποτέλεσμα το πολλαπλασιάσουμε πάλι επί ένα δισεκατομμύριο (1.000.000.000), το
αποτέλεσμα το πολλαπλασιάσουμε επί δέκα εκατομμύρια (10.000.000) και διπλασιάσουμε
το τελικό μας αποτέλεσμα, θα πάρουμε τη μονάδα (1). Δε μένει λοιπόν οποιαδήποτε
αμφιβολία (επαναλαμβάνω, αμφιβολία και όχι αβεβαιότητα) ότι ο αριθμός αυτός
είναι εξαιρετικά μικρός. Τε δε γινόμενο Δx * Δp είναι
τόσο ελάχιστα μεγαλύτερο από αυτό τον αριθμό που θα μπορούσαμε χωρίς μεγάλο
σφάλμα να πούμε ότι είναι ίσο με αυτό τον αριθμό, δηλαδή ότι Δx*Δp ≈ 0,5x10-34 αυτόν
δηλαδή τον πολύ μικρό αριθμό, ο οποίος όμως είναι σταθερός… Τι σημαίνει ότι το
γινόμενο δύο μεγεθών είναι σταθερό? Μα ότι όταν μειωθεί το ένα, θα πρέπει να
αυξηθεί το άλλο ώστε να μην αλλάξει το γινόμενο. Τι διαπίστωσε
λοιπόν ο Heisenberg? 
Ότι
κάθε φορά που προσπαθώντας να περιορίσουμε την αβεβαιότητα της θέσης ενός
σωματιδίου, αυτό αυξάνει την ταχύτητα άρα και την ορμή του και Heisenberg από
«αρχή της απροσδιοριστίας»
μετονομάστηκε σε «αρχή της αβεβαιότητας»
όπου η «αβεβαιότητα» δεν είχε τη
μαθηματική της σημασία αλλά αυτή της καθομιλουμένης, δηλαδή την αμφιβολία.
αντίστροφα. Η
αβεβαιότητα της θέσης ενός ηλεκτρονίου π.χ. είναι ίση με την απόσταση του από
τον πυρήνα μιας και στρέφεται γύρω από αυτόν. Όταν πάμε λοιπόν να περιορίσουμε
την αβεβαιότητα αυτή αναγκάζοντας το ηλεκτρόνιο να κινηθεί σε στενότερο πεδίο,
αυτό αυξάνει την ταχύτητα του. Μία συνέπεια λοιπόν αυτής της αρχής είναι ότι
δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε ταυτόχρονα και την ακριβή θέση και την ακριβή
ταχύτητα ενός σωματιδίου.
Η
συνέπεια αυτή έγινε ευρύτατα γνωστή και η αρχή του Heisenberg από «αρχή της απροσδιοριστίας» μετονομάστηκε
σε «αρχή της αβεβαιότητας» όπου η «αβεβαιότητα» δεν είχε τη μαθηματική της
σημασία αλλά αυτή της καθομιλουμένης, δηλαδή την αμφιβολία.
Κάπως έτσι
δημιουργήθηκε και ο «Μύθος» της αβεβαιότητας: η επιστήμη είναι δήθεν
ατελής διότι δε μπορεί να μετρήσει με ακρίβεια και η φύση έχει επιλέξει να
κρατά τα μυστικά της κλειδωμένα και συνεπώς είναι ασέβεια και βλασφημία εκ
μέρους μας να προσπαθήσουμε να τα ανακαλύψουμε. Ένας μύθος που δεν είναι
διασκεδαστικός, δε διαθέτει πνευματικές προεκτάσεις και δεν οδηγεί σε ηθικά
συμπεράσματα, συνεπώς ένας μύθος άχρηστος. Επίσης όμως και ένας μύθος
επικίνδυνος καθώς αποσπά την προσοχή μας από μια άλλη συνέπεια στης αρχής του Heissenberg η οποία είναι και
η αιτία για μια σειρά από φαινόμενα τα οποία μας είναι πολύ οικεία. Ένα από
αυτά είναι το ακόλουθο: όταν ο περιορισμός υπερβεί κάποιο όριο, τότε το
ηλεκτρόνιο «επαναστατεί» απελευθερώνοντας μία τεράστια ποσότητα ενέργειας, η
γνωστή ως σχάση του ατόμου η οποία δημιουργεί την ατομική έκρηξη και την
απελευθέρωση της ατομικής ενέργειας.
Ακόμα πιο στριμωγμένα είναι τα πράγματα
στον πυρήνα. Εκεί η αβεβαιότητα είναι ήδη πολύ μικρότερη μιας και η διάμετρος
του πυρήνα είναι πολύ μικρότερη από τη διάμετρο τροχιάς του ηλεκτρονίου. Πόσο
μικρότερη? Εάν παραστήσουμε τον πυρήνα με το κεφάλι μίας καρφίτσας στη σέντρα
ενός γηπέδου ποδοσφαίρου, τότε το ηλεκτρόνιο θα βρίσκεται (στην καλύτερη) κάπου
στις έξω κερκίδες. Τα σωματίδια του πυρήνα κινούνται αφηνιασμένα λόγω της πολύ
μικρής αβεβαιότητας της θέσης τους. Αυτό εξηγεί το γιατί περικλείουν τόσο
απίστευτα μεγάλη ποσότητα ενέργειας η οποία όταν ελευθερωθεί με μια πυρηνική
έκρηξη προκαλεί ουρανομήκη καταστροφή.
Το ερώτημα που εγείρεται, είναι το πώς σχετίζεται η συμπαντική αυτή αρχή με την Ελευθεροτεκτονική, με τη Βασιλική Τέχνη… Αδελφοί μου, εάν δεχτούμε ότι η Τέχνη μας είναι το αιτιατό, τότε το αίτιο δε μπορεί να είναι άλλο από την αρχή του Heisenberg και τις συνέπειες της. Έχουμε πολλάκις πει ότι ο υλικός και ο πνευματικός κόσμος είναι εντελώς ισοδύναμοι. Δυισμός δεν υπάρχει, υλικό και πνεύμα είναι δύο διαφορετικές εκφάνσεις του ίδιου πράγματος. Οι νόμοι που ισχύουν στον ένα, είτε πρόκειται για τον μικρόκοσμο των σωματιδίων, είτε για τον «δικό μας» μακρόκοσμο, είτε για τον μεγαλόκοσμο των άστρων και των γαλαξιών, ακριβώς οι ίδιοι ισχύουν και στον άλλον και με εντελώς ισοδύναμο τρόπο. Το πνεύμα από τη φύση του είναι φτιαγμένο να κινείται ελεύθερο, δηλαδή η αβεβαιότητα της θέσης του να είναι άπειρη. Κάθε φορά που μια δοξασία, μία δεισιδαιμονία, μία αρχή, ένας θεσμός κ.λπ. επιχειρεί να περιορίσει το πεδίο κίνησης του πνεύματος, το σπρώχνει στο να αυξήσει ανάλογα (ίσως και δυσανάλογα) την κινητική του κατάσταση δηλαδή την ενέργεια την περικλείει. Όταν δε η πίεση αυτή ξεπεράσει κάποιο όριο, προκαλεί έκρηξη η οποία εμφανίζεται με τη μορφή επανάστασης… Τα παραδείγματα, άπειρα: Η αντίδραση ενός νέου ανθρώπου στην καταπίεση της οικογένειας ή του κύκλου του, η αντίδραση μίας ομάδας εργαζομένων στην πίεση της εργοδοσίας, ενός υποδουλωμένου λαού στο δυνάστη του… Η επανάσταση του ελληνικού λαού το 1821 είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Εικάζεται ότι οι πρωτεργάτες της (Φιλικοί) όπως και πολλοί από τους πρωταγωνιστές της (π.χ. ο Κολοκοτρώνης) ήταν Τέκτονες. Προσωπικά, ποσώς με απασχολεί το εάν ήταν μυημένοι, εάν εργάζονταν σε συγκεκριμένες Στοές, εάν ακολουθούσαν Τυπικά κ.λπ. Ο Όρκος της Φιλικής Εταιρίας βρίθει Τεκτονικών Μηνυμάτων. «Ορκίζομαι ενώπιον του αληθινού Θεού, ότι θέλω είμαι επί ζωής μου πιστός
εις την Εταιρείαν
κατά πάντα. Να φανερώσω το παραμικρόν από τα σημεία και τους λόγους της, μήτε
να σταθώ κατ΄ουδένα λόγον ή αφορμή του να καταλάβωσι άλλοι ποτέ, ότι γνωρίζω τι
περί τούτων, μήτε εις συγγενείς μου, μήτε εις πνευματικόν ή φίλον μου» και «Ορκίζομαι να συντρέχω, όπου εύρω τινά
συνάδελφον, με όλην την δύναμιν και την κατάστασίν μου. Να προσφέρω εις αυτόν
σέβας και υπακοήν, αν είναι μεγαλύτερος εις τον βαθμόν και αν έτυχε πρότερον
εχθρός μου, τόσον περισσότερον να τον αγαπώ και να τον συντρέχω, καθ΄όσον η έχθρα
μου ήθελεν είναι μεγαλυτέρα» (μικρά αποσπάσματα). Και μπορεί η επανάσταση του 21 να ήταν εξέχουσας
σημασίας για τον ελληνικό λαό, όμως συνέβησαν κάποιες άλλες που τα αποτελέσματα
τους επηρέασαν τον κόσμο ολόκληρο. Να πούμε για την Αμερικανική επανάσταση,
όπου ο απελευθερωτής και πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ ο George Washington ήταν
Τέκτων ο οποίος μυήθηκε στις 4 Νοεμβρίου του 1752 στην Fredericksburgh Lodge No. 4, στο Fredericksburg της Virginia και εξελέγη
Σεβάσμιος στις 20 Δεκεμβρίου του
1788? Να πούμε για τη
συμμετοχή των Ελευθεροτεκτόνων στην Παρισινή κομμούνα όπου οι Αδελφοί
συγκρότησαν τάγματα εθελοντών τα οποία εκπαιδεύτηκαν από Τέκτονες αξιωματικούς
και πολέμησαν με όπλα; Όταν δε τα όπλα δεν επαρκούσαν επιστράτευσαν μέχρι και
τα ξίφη των Στοών αλλά και οτιδήποτε άλλο μπορούσε να χρησιμεύσει ως όπλο και
πολέμησαν μέχρις εσχάτων… Η συμβολή τους αυτή αναγνωρίστηκε από τον κόσμο και
εκφράστηκαν δημόσιες ευχαριστίες προς τη Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας. 
Ή μήπως να μιλήσουμε για το Διαφωτισμό, το
κίνημα που έδιωξε το σκότος του μεσαίωνα και σκόρπισε το Ανέσπερο Φως της
γνώσης και όπου νομίζω πως όλοι γνωρίζουμε τη συμβολή των Ελευθεροτεκτόνων στην
επανάσταση αυτή…Ίσως μάλιστα να ήταν και η αιτία για την οποία η
Ελευθεροτεκτονική πολεμήθηκε τόσο λυσσαλέα στους χρόνους που ακολούθησαν από
όσους ήθελαν το πνεύμα να βρίσκεται διαρκώς υποδουλωμένο…
Όμως όλες αυτές τόσο σημαντικές επαναστάσεις φαντάζουν μικρές και
ασήμαντες μπροστά στη μία, στην απόλυτη επανάσταση, αυτή που επηρέασε κάθε
άνθρωπο που έζησε στη γη χωρίς καμία εξαίρεση… Από την εποχή που εμφανίστηκε ο
σκεπτόμενος άνθρωπος, το πνεύμα του ήθελε διαρκώς να δημιουργεί. Όσο πρόθυμο
και δημιουργικό όμως κι αν ήταν, πάντοτε βρισκόταν εξαρτημένο από την αδύναμη
φυσική κατασκευή του σώματος. Όμως όσο η επιθυμία για δημιουργία αυξανόταν, τόσο η έλλειψη των φυσικών
δυνατοτήτων γινόταν και πιο φανερή. Μέχρι που ο περιορισμός στη δημιουργικότητα
ξεπέρασε το όριο και το πνεύμα αντέδρασε, συμπεριφέρθηκε δηλαδή ακριβώς όπως τα
σωματίδια κάθε φορά που λειτουργεί αυτή η Συμπαντική Αρχή!!! Ο άνθρωπος
επαναστάτησε εναντίον της ίδιας του της ατελούς φυσιολογίας και κατάφερε να
αναιρέσει τα μειονεκτήματα της δημιουργώντας τι;;; Μα τα εργαλεία!!! Με τη βοήθεια τους απελευθέρωσε τη δημιουργικότητα
του και κατάφερε στο διάβα των αιώνων να φτιάξει όλα αυτά τα θαυμαστά που
απολαμβάνουμε σήμερα. Τα δε δύο πρώτα εργαλεία που δημιούργησε ήταν η Σφύρα και η Σμίλη. Πρωτόγονα βέβαια, δεν ήταν παρά δύο πέτρες από τις οποίες η
μία κοπάναγε και η άλλη διαμόρφωνε.
Ως προς τη λειτουργία τους όμως ήταν η Σφύρα και η Σμίλη, η δε πρώτη τέχνη που αναπτύχθηκε ήταν η κατεργασία της
πέτρας όπου μέσα από αυτήν αργότερα ξεπήδησε η Τέχνη των Λιθοξόων. Στις
χιλιετίες που πέρασαν η Τέχνη αυτή γνώρισε διάφορες μετεξελίξεις (Διονυσιακοί
τεχνίτες, Φοίνικες, Βαβυλώνιοι, οι Μάγιας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού αλλά
και Ινδοί και Κινέζοι) για να φτάσουμε στους δημιουργούς της Αγίας Σοφίας και
στους Λιθοξόους του ευρωπαϊκού μεσαίωνα και της Αναγέννησης. Δεν είναι τυχαίο
ότι τα περισσότερα Μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι
φτιαγμένα από πέτρα. Η αρχαιοτέρα όμως των Τεχνών ήταν επίσης προορισμένη να ανακαλύψει
πρώτη αυτή την πνευματική της διάσταση και να διαπιστώσει ότι τα εργαλεία και
οι πρακτικές της Μαστορικής δε χρησιμεύουν μόνο στην κατασκευή Τεχνικών Έργων,
αλλά επίσης και στην παραγωγή Πνευματικού και Ηθικού Έργου. Κατανόησε επίσης
ότι μπορούσε να εδραιωθεί μία σχέση αμοιβαίας συνεισφοράς με πρόσωπα τα οποία
δεν ανήκαν στο στενό πυρήνα των Λιθοξόων και προέρχονταν από όλες σχεδόν τις
κοινωνικές, πολιτιστικές, επιστημονικές κ.λπ. ομάδες, στα οποία και προσέφερε
καταφύγιο εντός των Στοών της. Τα δε «αποδεδεγμένα»
μέλη προσέφεραν από τη δική τους θέση τη συμβολή τους στη μετεξέλιξη της
πανάρχαιας Τέχνης και έτσι χάριν στο έργο όλων κατάφερε αυτή να πάρει τις
σύγχρονες μορφές της αλλά και ως κορμός κραταιός να «γεννήσει» κλαδιά και
παρακλάδια. Κάπως έτσι φτάσαμε εδώ που είμαστε σήμερα. Οφείλω να ομολογήσω ότι
ως προς την πορεία που ακολούθησε η Τέχνη μας όλο αυτό τον καιρό έχω πάρα πολλά
αναπάντητα ερωτήματα τα οποία είναι και τροφή για σκέψη και προβληματισμό.
Όμως, όλως ταπεινώς, όλως υποκειμενικώς και όλως προσωπικώς, θεωρώ ότι η γένεση
της πραγματοποιήθηκε σε χρόνους πραγματικά αρχαίους και ότι το αίτιο ήταν ένας
φυσικός νόμος με καθολική ισχύ. Και εφόσον λοιπόν η Τέχνη αυτή ήταν γέννημα όσο
και παράγοντας της απελευθέρωσης, ποιός άλλος θα μπορούσε να είναι ο προορισμός
αυτής της Τέχνης από την Απελευθέρωση και την Πρόοδο;
Απελευθέρωση από όλα αυτά που περιορίζουν την πνευματική και την υλική
δημιουργία και αποκόλληση από τις καταναγκαστικές πρακτικές που φέρνουν
οπισθοδρόμηση και σκότος. Ο Τέκτων είναι προορισμένος να είναι ελεύθερος και να ελευθερώνει. Η Ελευθεροτεκτονική έδειξε ότι οι ηθικές και
πνευματικές αξίες μπορούν και πρέπει να καλλιεργηθούν από τον ίδιο τον άνθρωπο
και να έχουν επίκεντρο τον ίδιο τον άνθρωπο. Έδειξε ότι η υλική δημιουργία έχει
αξία όταν συνάδει με τις ηθικές και τις πνευματικές αρχές και αντίστροφα, ότι η
όποια πνευματική δημιουργία αξίζει όταν συνεισφέρει στην πρόοδο της
ανθρωπότητας. Έδειξε ότι ο ακρογωνιαίος λίθος για την επίτευξη όλων των
παραπάνω είναι η απαγκίστρωση από τον εθισμό στο δογματισμό και την
οπισθοδρόμηση. Έβαλε όμως και έναν υψηλότερο στόχο: η επόμενη επανάσταση να γίνει
χωρίς να χρειαστεί προηγουμένως ο περιορισμός των ελευθεριών να είναι
δραματικός και τα αποτελέσματα της να αφορούν σε ακόμα περισσότερο κόσμο.
